อาการเท้าบวมเป็นหนึ่งในอาการที่พบบ่อยสำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงไตรมาสที่สาม ซึ่งอาจสร้างความไม่สบายตัวและทำให้การทำกิจกรรมในชีวิตประจำวันเป็นเรื่องที่ยากลำบาก การทำความเข้าใจสาเหตุของอาการ เท้าบวม คนท้อง จะช่วยให้คุณแม่สามารถดูแลและบรรเทาอาการได้อย่างเหมาะสม
สาเหตุหลักของอาการเท้าบวม
1. การเพิ่มขึ้นของปริมาณเลือดและของเหลว: ในช่วงตั้งครรภ์ ร่างกายของคุณแม่จะผลิตเลือดและของเหลวเพิ่มขึ้นเพื่อรองรับการเจริญเติบโตของทารก ของเหลวส่วนเกินนี้จะไปสะสมอยู่ในเนื้อเยื่อต่างๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริเวณเท้า ข้อเท้า และขา
2. แรงกดจากมดลูก: เมื่อมดลูกขยายใหญ่ขึ้น จะไปกดทับเส้นเลือดใหญ่ที่ชื่อว่า “Inferior Vena Cava” ซึ่งเป็นเส้นเลือดที่นำเลือดจากส่วนล่างของร่างกายกลับสู่หัวใจ การถูกกดทับนี้จะทำให้การไหลเวียนของเลือดไม่สะดวก ส่งผลให้ของเหลวไหลลงไปสะสมอยู่ในบริเวณเท้าและขามากขึ้น
3. การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน: ฮอร์โมนในร่างกายของคุณแม่ตั้งครรภ์จะมีการเปลี่ยนแปลง ซึ่งอาจส่งผลต่อการทำงานของระบบหลอดเลือด ทำให้ของเหลวรั่วไหลออกจากเส้นเลือดฝอยและไปสะสมในเนื้อเยื่อได้ง่ายขึ้น
วิธีบรรเทาอาการเท้าบวม
1. ยกเท้าให้สูง: เมื่อนั่งหรือนอน ควรหาหมอนมารองใต้เท้าให้สูงขึ้น เพื่อช่วยให้เลือดไหลกลับสู่หัวใจได้ดีขึ้น
2. ไม่ยืนหรือนั่งนานๆ: การยืนหรือนั่งในท่าเดิมเป็นเวลานานๆ จะทำให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวก ควรหาเวลาลุกขึ้นเดินหรือเปลี่ยนท่าทางบ่อยๆ
3. ใส่รองเท้าที่สบาย: หลีกเลี่ยงรองเท้าที่คับหรือมีส้นสูง ควรเลือกรองเท้าที่สวมใส่สบายและมีขนาดพอดี เพื่อไม่ให้ไปกดทับเท้า
4. ออกกำลังกายเบาๆ: การออกกำลังกายเบาๆ เช่น การเดิน หรือการยืดเหยียด จะช่วยให้ระบบไหลเวียนโลหิตทำงานได้ดีขึ้น
5. ดื่มน้ำให้เพียงพอ: การดื่มน้ำในปริมาณที่เพียงพอจะช่วยให้ร่างกายขับของเสียและโซเดียมส่วนเกินออกไปได้ ทำให้ลดอาการบวมลงได้
6. นอนตะแคงซ้าย: การนอนตะแคงซ้ายจะช่วยลดแรงกดทับต่อเส้นเลือดใหญ่ ทำให้เลือดไหลเวียนได้ดีขึ้น
อาการที่ควรระวัง
ในบางกรณี อาการเท้าบวมอาจเป็นสัญญาณเตือนของภาวะครรภ์เป็นพิษ (Preeclampsia) ซึ่งเป็นภาวะที่อันตรายและจำเป็นต้องได้รับการรักษาทางการแพทย์ หากคุณแม่มีอาการบวมอย่างรวดเร็วและผิดปกติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งบริเวณใบหน้าและมือ หรือมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น ปวดศีรษะรุนแรง มองเห็นไม่ชัด หรือปวดท้อง ควรปรึกษาแพทย์ทันที
การทำความเข้าใจสาเหตุและวิธีบรรเทาอาการ เท้าบวม คนท้อง จะช่วยให้คุณแม่สามารถดูแลตัวเองได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย และสามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างสบายตัวมากขึ้นในช่วงตั้งครรภ์
